Dożywotnia służebność mieszkania a zachowek – jaka jest różnica?

Zachowek służy ochronie interesów majątkowych najbliższych członków rodziny spadkodawcy. Niezależnie od woli spadkodawcy instytucja zachowku zapewnia im możliwość sądowego dochodzenia kwoty pieniężnej, która odpowiada ułamkowi wartości ich udziału w spadku, który by im przypadał, gdyby dziedziczyli ustawowo, gdyby nie było testamentu czy darowizn.

Zachowek a służebność mieszkania

W polskich realiach często się zdarza, że spadkodawcy za życia dokonują darowizny mieszkania czy domu na rzecz najbliższych członków rodziny. W akcie darowizny chcą jednak zagwarantować sobie prawo do korzystania z lokalu, aż do swojej śmierci. To “zagwarantowanie” przybiera różne formy prawne, na przykład służebności mieszkania.

W prawie przyjmuje się, że obciążenie takiej darowizny prawem służebności mieszkania, pomniejsza wartość darowizny, a tym samym pomniejsza kwotę zachowku.
Nie w każdej jednak sprawie spadkowej pomniejszenie takie znajdzie zastosowanie. Ustalenie czy i w jakiej wysokości, oraz na jakiej podstawie roszczenie z tytułu zachowku można obniżyć, w stosunku do wartości poczynionej darowizny, wymaga analizy stanu sprawy, zbadania okoliczności dokonania darowizny oraz powstania stosunku służebności. W związku z tym konieczna może okazać się pomoc profesjonalisty z zakresu prawa spadkowego.