Żeby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw trzeba ustalić, czy mieszkanie należało do majątku wspólnego małżonków, czy też należało tylko do jednego z rodziców, a przede wszystkim czy był sporządzony testament, czy nie. Od tego będzie zależało, kto dziedziczy i w jakim udziale. W tym artykule mówimy o mieszkaniu jako o prawie własności do mieszkania, ale należy też ustalić, jakie konkretnie prawo do lokalu miał nasz spadkodawca, ponieważ zamieszkiwanie w lokalu może wynikać z różnych podstaw prawnych.
Zazwyczaj rodzice mieszkają razem, a rodzina, w tym dzieci są przekonane, że mieszkanie jest ich wspólne, dopiero na poradzie u mnie dowiadują się, że może być inaczej.
Dziedziczenie mieszkania na podstawie testamentu
Jeśli osoba posiada ważny testament, to zazwyczaj nieruchomość zostanie przekazana zgodnie z jej wolą, określoną w testamencie. W testamencie spadkodawca może wskazać konkretne osoby, które dziedziczą mieszkanie. W tym miejscu warto dodać, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, jeżeli spadkobierca został powołany do dziedziczenia mieszkania, które wyczerpuje niemal cały spadek, to przyjmuje się, że taki spadkobierca został powołany do całości spadku. Może to mieć znaczenie, jeżeli na przykład na rachunku bankowym pozostała jakaś kwota, wówczas taki spadkobierca jest powołany do całości takiej kwoty.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, zapraszam na konsultację.
Zapis windykacyjny mieszkania
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego (art. 981(1)), w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, na przykład właśnie mieszkanie. Ważne jest, że zapis windykacyjny może być tylko w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Konieczne jest też precyzyjne określenie tego mieszkania.
Dziedziczenie mieszkania na podstawie ustawy
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego do dziedziczenia z ustawy w pierwszej kolejności powołany są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
Ile mieszkania dziedziczymy ?
Tak jak wspomniałem na początku artykułu, konieczne jest ustalenie, czy mieszkanie wchodziło w skład majątku wspólnego rodziców, czy też nie. Jeśli mieszkanie nie wchodziło w skład majątku wspólnego, to sprawa jest prostsza z dwóch powodów. Po pierwsze ten rodzic – spadkodawca może sam tym mieszkaniem dysponować w całości, zatem może nie tylko powołać dziecko do spadku po sobie i w ten sposób przekazać mu mieszkanie, ale może też rozporządzić całym mieszkaniem za życia. Ta ostatnia możliwość ma duże znaczenie w przyszłości z punktu wiedzenia prawa pozostałych uprawnionych do zachowku. Możecie Państwo przeczytać o tym w innych moich artykułach.
Jeśli mieszkanie stanowiło majątek wspólny rodziców i rodziców obejmuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, to znaczy, że co do zasady każdy z nich ma po 50 % udziałów w tym majątku, zatem także w mieszkaniu. Stąd, gdy umiera jeden małżonek, w skład spadku po nim wchodzi tylko jego udział, to znaczy 50 %, a nie całe mieszkanie. Tylko ta połówka mieszkania jest przedmiotem dziedziczenia, stąd w modelowym przykładzie, gdy mamy dwoje dzieci i dziedziczenie ustawowe, tą połówkę mieszkania dziedziczy drugi małżonek i dwoje dzieci, każde po 1/3 spadku ale, że w skład spadku wchodzi tylko połowa mieszkania, to dziedziczą po 1/6 mieszkania (po 1/3 spadku). Drugi małżonek ma swoją połowę mieszkania, która wynika z jego prawa do połowy majątku wspólnego, oraz odziedziczona 1/6 udziału w mieszkaniu.
Masz pytania?
Napisz do mnie