Czy spadek wchodzi do majątku wspólnego małżonków?

Na takie pytanie trzeba odpowiedzieć, że zasadą jest, że spadek nie wchodzi do majątku wspólnego, z jednym wyjątkiem, o czym niżej.  W tym miejscu trzeba odnotować, że z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami z ustawy powstaje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W trakcie trwania związku małżonkowie mogą ten ustrój znieść, może też zostać orzeczony rozwód czy separacja, które również znoszą wspólność majątkową. O tym, czy spadek będzie w ogóle mógł należeć do majątku wspólnego będzie oczywiście decydowała data śmierci spadkodawcy, która musi przypadać na czas trwania wspólności majątkowej. Data wydania czy uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie będzie miała znaczenia ponieważ spadek nabywa się z chwilą śmierci spadkodawcy. Wyjątkowa sytuacja nastąpi również w przypadku założenia sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.

Ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej

Zgodnie z art 33 ust 2 KRO do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Co do zasady zatem spadek nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków i nie jest przedmiotem działu.

Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, zapraszam na konsultację.

Dziedziczenie ustawowe a majątek wspólny

Jak opisywałem to w poprzednich artykułach, możemy dziedziczyć albo na podstawie przepisów ustawy, albo na podstawie testamentu.  Przy dziedziczeniu ustawowym raczej trudno wyobrazić sobie sytuację, żeby spadek wszedł do majątku wspólnego. Przepisy kodeksu cywilnego przewidują dziedziczenie przez różne grupy spadkobierców, do których z założenia należy najbliższa rodzina. Pierwsza grupa to żona i dzieci. Do drugiej grupy ponownie zalicza się małżonek, a wraz z nim rodzice i rodzeństwo zmarłego oraz zstępni (dzieci, wnuki) rodzeństwa. Grupa trzecia to dziadkowie i zstępni dziadków, Grupa czwarta to pasierbowie a grupa piąta to gmina albo Skarb Państwa. Z kolei art. 8 par. 1 Kodeksu Rodzinnego i opiekuńczego mówi, że nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa krewni w linii prostej, rodzeństwo, powinowaci w linii prostej oraz osoby, pozostające w stosunku przysposobienia, dopóki przysposobienie nie ustanie.

Warto w tym miejscu powiedzieć, że czym innym jest natomiast spadek odziedziczony przez małżonka np. po rodzicach. Taki spadek wchodzi do majątku osobistego tego małżonka i w chwili jego śmierci stanowi składnik spadku po tym małżonku.

Dziedziczenie testamentowe a majątek wspólny

Ze spadkiem w majątku wspólnym możemy zatem mówić w przypadku dziedziczenia testamentowego, kiedy to spadkodawca powoła do dziedziczenia po sobie małżonków np syna i synową, czy córkę i zięcia. W takim przypadku znajdzie zastosowanie wyjątek opisany w końcowej części art 33 ust. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wówczas spadkodawca może postanowić, że oboje małżonkowie otrzymują równe udziały w spadku i że udziały te wchodzą do majątku wspólnego małżonków. Spadkodawca może również powołać do spadku tylko jednego z małżonków i jednocześnie wskazać, że wyraża wolę, aby spadek został objęty wspólnością ustawową małżeńską.

Jeśli w skład majątku wejdą odziedziczone rzeczy staną się przedmiotem podziału majątku po ustaniu wspólności majątkowej np. po rozwodzie.