Alimenty na dziecko

Alimenty to temat, który budzi wiele emocji i pytań, zarówno wśród rodziców, jak i osób bliskich rodzinie. Obowiązek alimentacyjny jest ściśle regulowany przez prawo. Ma na celu zapewnienie dziecku środków niezbędnych do utrzymania i wychowania. W tym artykule omówimy, ile średnio wynoszą alimenty, co składa się na alimenty, w jaki sposób są ustalane, jakie prawa i obowiązki mają rodzice oraz na co zwracać uwagę w przypadku spraw alimentacyjnych.

Ile wynoszą średnie alimenty na dziecko?

Jeśli zastanawiacie się Państwo, ile alimentów zasądzają w Gdańsku, to jako adwokat od spraw alimentacyjnych powiem 700 – 1100 zł. Czy to dużo, czy mało, temat wywołuje emocje. Skąd są te emocje ? Stąd, że koleżanka na dziecko dostała 2500 zł, a kolega to dostał 500 zł. Jak to możliwe ? Odpowiedź na to pytanie jest prosta i znajduje się w aktach tych spraw. Powiedzmy sobie szczerze. Sędziowie w wydziałach rodzinnych przez lata niemal codziennie wysłuchują, jakie są potrzeby dziecka. Oznacza to mniej więcej, że jeżeli te alimenty odstają od średniej to albo były wyjątkowe okoliczności, o których kolega czy koleżanka nie dopowiedzieli, albo strona popełniła wiele błędów w postępowaniu. Oczywiście są to średnie alimenty. To nie znaczy, że dla dziecka w Pana czy Pani sprawie sąd tyle zasądzi. Jeśli zarobki rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów są na przykład powyżej 6.000 zł, jest tylko jedno dziecko, i nie ma innych zobowiązań typu kredyt mieszkaniowy, najem mieszkania, to alimenty spokojnie mogą być wyższe niż 1100 zł. Wystarczy, że do tego dziecko będzie miało drogie hobby np. jeździectwo sportowe i te alimenty będą wyższe.

Jako adwokat od spraw alimentacyjnych ze swojego doświadczenia powiem, że wbrew pozorom sprawa o alimenty dla dziecka wcale nie jest prosta. Często stronom towarzyszy przekonanie, że prawda się obroni. Nie zawsze. W postępowaniu sądowym obowiązuje prawda formalna, to znaczy dowody. Dlatego warto się przygotowywać, zbierać dokumenty, w końcu wziąć adwokata od alimentów. W tym miejscu dodam, że gdy strona powodowa, czyli ta, która dochodzi alimentów, weźmie adwokata, to co do zasady jego koszty ponosi druga strona. Ale, od początku. Zachęcam do dalszej lektury tego i innych artykułów na moim blogu, abyście Państwo wiedzieli, w czym rzecz.

Czym są alimenty?

To świadczenia pieniężne, które jeden z rodziców (najczęściej ten, który nie sprawuje opieki nad dzieckiem na co dzień) jest zobowiązany przekazywać na rzecz dziecka. Celem alimentów jest pokrycie kosztów związanych z wychowaniem, edukacją, zdrowiem i codziennym utrzymaniem dziecka. Zgodnie z przepisami sąd może orzec płacenie alimentów w postaci procenta od wynagrodzenia. W praktyce takie sytuacje są bardzo rzadkie i sąd orzeka od strony konkretną kwotę. Trzeba pamiętać, że sprawa o alimenty dotyczy bieżących kosztów utrzymania dziecka. Nie dotyczą przyszłych, odległych w czasie potrzeb dziecka. W internecie krąży tabela kosztów utrzymania dziecka, gdzie autor na kilka lat do przodu wyliczył zużycie dywanu i firanek. Szanowni Państwo, sąd nie bierze pod uwagę takich “przyszłych kosztów utrzymania”. Wynika to z przepisów, które zobowiązują sąd do brania pod uwagę tylko tych wydatków, które istnieją w dniu wydania wyroku.

Kiedy powstaje obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny powstaje z chwilą jego urodzenia, choć istnieje wyjątek. Jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, zostało uwiarygodnione, matka może żądać, od niego jeszcze przed urodzeniem się dziecka, aby wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu.

Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, zapraszam na konsultację.

Prawo przewiduje, że oboje rodzice, mają obowiązek dbać o materialne potrzeby swojego dziecka. Nie ma znaczenia czy są małżeństwem, żyją w konkubinacie, czy są rozwiedzeni. W Polsce wiek pełnoletności wynosi 18 lat. Obowiązek alimentacyjny może trwać dłużej niż do 18 roku życia, jeśli dziecko kontynuuje naukę lub nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać ze względu na stan zdrowia.

Jak ustala się wysokość alimentów na rzecz dziecka?

Wysokość alimentów sąd ustala indywidualnie. Sąd bierze pod uwagę potrzeby dziecka oraz możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do alimentów. Możliwości zarobkowe rodzica to nie to samo co kwota, którą rodzic zarabia. Strony często zaniżają swoje dochody, więc tak jak wyżej wskazałem, sąd bierze pod uwagę wykształcenie rodzica, jego poprzednie miejsca pracy, doświadczenie zawodowe, sytuację na rynku pracy, a nie koniecznie tylko odcinek wypłaty. Prawie w każdej sytuacji sąd przeprowadza postępowanie dowodowe. To znaczy, analizuje dokumenty, rachunki, które strony przedłożą. Przesłuchuje świadków, zwraca się do stron albo instytucji o przedstawienie różnych dokumentów. Co do zasady na końcu sprawy sąd przesłuchuje strony.

Co wchodzi w skład alimentów na dziecko?

Alimenty obejmują koszty związane z:

Wyżywieniem: Koszt codziennego utrzymania, w tym żywność i posiłki, także te w szkole czy przedszkolu. Zdarza się, że dziecko ma specjalne potrzeby żywieniowe zawiązane np. związane nietolerancją laktozy, otyłością, alergią pokarmową. Jeżeli dziecko jest chore na cukrzyce, to jego dieta będzie droższa itd.
Odzieżą i obuwiem: Koszt ubrań, butów i innych niezbędnych rzeczy, także sportowych, na wf itp.
Mieszkaniem: Udział w kosztach związanych z utrzymaniem mieszkania lub domu, w którym dziecko mieszka, czyli prąd, gaz, czynsz, ogrzewanie, także udział w kosztach najmu. Jeżeli w domu jest kilku domowników na przykład dwoje dzieci i dorosły, to udział dziecka, które wnosi do sądu pozew o płacenie alimentów, wynosi 1/3. Jeżeli wnosi dwoje dzieci ich udział to odpowiednio 2/3. Trzeba pamiętać, że sąd określa w wyroku obowiązek alimentacyjny oddzielnie dla każdego dziecka. Z tego powodu warto dobrze przygotować się do sprawy. Znać dokładnie koszty utrzymania każdego dziecka i podawać te koszty średnio miesięcznie. Oczywiście warto co najmniej skonsultować się z adwokatem.
Nauką: opłaty szkolne, podręczniki, materiały edukacyjne, korepetycje, wycieczki szkolne.
Zdrowiem: Koszty leczenia, lekarstw, wizyt lekarskich, specjalistycznej opieki medycznej, ale także profilaktyki, szczepień, rehabilitacji, zakupu okularów czy wizyt u ortodonty.
Zajęciami dodatkowymi: Koszty związane z zajęciami pozaszkolnymi, hobby, sportem.

Jak wygląda proces ustalania alimentów?

Złożenie pozwu do sądu: Jeden z rodziców składa w imieniu dziecka pozew o ustalenie alimentów w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka. Jeżeli strony wnoszą sprawę o rozwód, to w toku sprawy o rozwód sąd musi z urzędu orzec o alimentach dla dziecka, nawet jeżeli strony o to nie wnoszą,
Składanie dokumentów. Przedstawiciel ustawowy, a po ukończeniu 18 lat dziecko osobiście musi dostarczyć dokumenty potwierdzające koszty utrzymania oraz dochody i wydatki obojga rodziców.
Rozprawa sądowa. Sąd przesłuchuje rodziców i świadków oraz analizuje zgromadzone dowody.
Wydanie wyroku: Sąd wydaje wyrok, w którym określa wysokość miesięcznych alimentów. Od wyroku sądu rejonowego można się odwołać do sądu okręgowego. W każdym przypadku trzeba dokładnie zapoznać się z procedurą odwołania. Należy pamiętać, że nawet w sprawie o alimenty sąd sam wszystkiego nie wysyła. W większości przypadków trzeba składać odpowiednie wnioski w terminie. Przegapienie terminu może doprowadzić do przegrania sprawy o alimenty, albo pogorszenia naszej sytuacji w sprawie. Może też doprowadzić do utraty prawa do odwołania się od wyroku.

Co zrobić, gdy rodzic nie płaci alimentów?

Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie wywiązuje się ze swojego obowiązku. W takim przypadku istnieje kilka możliwości, aby dochodzić należnych świadczeń:

Egzekucja komornicza

Jednym ze sposobów na egzekwowanie alimentów jest skierowanie sprawy do komornika sądowego. Komornik ma prawo do prowadzenia egzekucji z majątku dłużnika, w tym zajęcia wynagrodzenia, rachunków bankowych oraz innych wartościowych składników majątku.

Fundusz Alimentacyjny

Jeśli egzekucja komornicza jest nieskuteczna, można ubiegać się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego przysługują, gdy alimenty zasądzone przez sąd nie są wyegzekwowane przez okres co najmniej dwóch miesięcy. Wysokość świadczeń jest ograniczona i zależna od dochodów rodziny, lecz stanowi ważne wsparcie w trudnej sytuacji.

Postępowanie karne

W przypadku niepłacenia alimentów można wszcząć sprawę karną. Będą ku temu podstawy przeciwko rodzicowi, który narusza obowiązek alimentacyjny przez 3 miesiące. Niezaspokajanie obowiązku alimentacyjnego może być traktowane jako przestępstwo zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności.

Jak zmieniać wysokość alimentów?

Wysokość alimentów może być zmieniona w przypadkach poważnej zmiany okoliczności, które wpływają na potrzeby dziecka lub możliwości zarobkowe rodzica. Przykłady takich sytuacji to:

Zmiana sytuacji finansowej: Zmiana pracy, utrata dochodów, znaczące zwiększenie lub zmniejszenie kosztów utrzymania dziecka.
Zmiana sytuacji życiowej dziecka: Np. rozpoczęcie nauki w szkole wyższej, potrzeba kosztownego leczenia.

Wniosek o zmianę wysokości alimentów

Aby zmienić wysokość alimentów, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do sądu. We wniosku należy przedstawić argumenty i dowody na zmianę okoliczności uzasadniających zmianę wysokości alimentów.

Podważenie wysokości alimentów

Rodzic, który uważa, że wysokość alimentów jest nieadekwatna do jego możliwości finansowych lub potrzeb dziecka, ma prawo odwołać się od wyroku sądu. Ważne jest jednak, aby przedstawić rzetelne dowody na te okoliczności.

Jakie są obowiązki rodziców?

Obowiązek alimentacyjny spoczywa na obojgu rodziców, niezależnie od formy opieki nad dzieckiem. Rodzic, który sprawuje codzienną opiekę nad dzieckiem, realizuje swój obowiązek poprzez bezpośrednie zaspokajanie potrzeb dziecka. Drugi rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, jest zobowiązany do świadczeń finansowych.

Porady praktyczne dla rodziców:

Sporządzaj dokumentację: Zbieraj rachunki i dokumenty związane z wydatkami na utrzymanie dziecka, aby łatwiej udowodnić swoje koszty przed sądem.
Bądź otwarty na rozmowy: W przypadku problemów z płatnościami alimentów, staraj się rozmawiać z drugim rodzicem i szukać rozwiązania polubownie.
Korzystaj z pomocy prawnej: Skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym, aby lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki.

Podsumowanie

Alimenty są istotnym elementem zapewnienia odpowiednich warunków do życia i rozwoju młodej osoby. W Polsce przepisy prawa rodzinnego dokładnie regulują obowiązek alimentacyjny oraz sposób jego egzekwowania. Rodzice mają obowiązek dbać o potrzeby swojego dziecka, a w przypadku problemów z alimentami możliwe są różne kroki prawne i instytucjonalne, aby zapewnić dziecku należne wsparcie.

Pamiętaj, że kluczową rolę grają rzetelność i dobra wola obu stron, a także odpowiednia dokumentacja kosztów i regularny kontakt z prawnikiem, który pomoże w razie wątpliwości.