W systemie prawnym kwestia alimentów zwykle kojarzy się z obowiązkiem nałożonym na rodziców względem ich dzieci. Jednak w pewnych okolicznościach prawo przewiduje możliwość dochodzenia alimentów również od innych członków rodziny, w tym od dziadków. Jakie są zasady oraz warunki, które muszą zostać spełnione, aby można było skutecznie domagać się wsparcia finansowego od dziadków? Oto przegląd kluczowych zagadnień dotyczących alimentów od dziadków.
Kiedy można dochodzić alimentów od dziadków?
Podstawową zasadą w sprawach alimentacyjnych jest hierarchia zobowiązanych do ich płacenia. Na pierwszym miejscu są rodzice dziecka, a dopiero w dalszej kolejności pozostałe osoby bliskie, takie jak dziadkowie. Alimenty od dziadków można zatem dochodzić w wyjątkowych sytuacjach, kiedy:
Rodzice nie żyją. Jeśli oboje rodzice zmarli, obowiązek alimentacyjny może zostać niejako “przeniesiony” na dziadków dziecka. Nie należy kojarzyć tej sytuacji z dziedziczeniem alimentów czy obowiązku alimentacyjnego.
Rodzice nie są w stanie finansowo utrzymać dziecka. Wielu rodziców może znaleźć się w trudnej sytuacji ekonomicznej, której nie są w stanie przezwyciężyć, np. z powodu ciężkiej choroby, poważnej niepełnosprawności lub braku pracy. Trzeba w tym miejscu dodać, że brak pracy musi wynikać z obiektywnych przeszkód. Rodzic zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka nie może po prostu powołać się na brak pracy. Rodzic musi w pełni wykorzystywać swoje możliwości zarobkowe. Może być też taka sytuacja, że pomimo wykorzystania swoich możliwości zarobkowych w pełni, jeden rodzic nie da rady utrzymać siebie i dziecka.
Rodzice uchylają się od obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli rodzice albo jeden rodzic celowo unikają płacenia alimentów na dziecko i nie ma możliwości ich egzekucji. Wówczas w dalszej kolejności dziadkowie mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności finansowej za alimenty na wnuka.
Procedura dochodzenia alimentów
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, zapraszam na konsultację.
Prowadzenie tego typu spraw jest trudniejsze niż samych spraw alimentacyjnych, które też nie jest proste. Moja Kancelaria ma duże doświadczenie w procesach o alimenty na rzecz dziecka czy wnuka. Będziemy w stanie Państwu pomoc w każdym takim postępowaniu. Zanim sąd przystąpi do rozpatrywania sprawy alimentów od dziadków, konieczne jest ustalenie, że rodzice nie są w stanie wypełniać swojego obowiązku alimentacyjnego. W praktyce często oznacza to przeprowadzenie postępowania dowodowego, które wykaże niewypłacalność rodziców, albo jednego rodzica. Sąd będzie przesłuchiwał świadków i badał dokumenty, rachunki. Doświadczony adwokat od alimentów wskaże, które dokumenty są potrzebne, do jakich instytucji się po nie zwrócić. Kancelaria przygotuje strategię, załatwi niezbędne dokumenty i wniesie pisma do sądu. Trzeba pamiętać, że rodzic np. matka realizuje swój obowiązek alimentacyjny także przez osobistą opiekę nad dzieckiem. Wówczas to ojciec jest obowiązany w większym stopniu do płacenia alimentów.
Postępowanie przed sądem
Pozew do sądu. Jeżeli sytuacja faktyczna wskazuje na konieczność obciążenia dziadków obowiązkiem alimentacyjnym na wnuki, należy złożyć odpowiedni pozew do sądu. Taki pozew powinien zawierać pełne dane wnioskodawcy (najczęściej dziecka reprezentowanego przez prawnego opiekuna) oraz wskazanie dziadków jako płatników alimentów. Tak jak każdy pozew powinien spełnić szereg warunków formalnych. W internecie znajdziecie Państwo ogólne wzory. Żeby jednak skutecznie walczyć o alimenty na wnuka, nie wystarczy złożyć pozew z internetu. Mocą takiego pozwu czy postępowania są argumenty i dowody, które przekonają sąd o konieczności zobowiązania dziadków do płacenia alimentów. Jeśli chodzi o te sprawy, jestem adwokatem doświadczonym w dochodzeniu alimentów.
Rozprawa sądowa. Sąd rozpoznaje pozew podczas rozprawy. Często Klienci są przekonani, że jest to rozprawa, na której możliwe jest przedstawienie wszelkich dowodów potwierdzających trudną sytuację finansową dziecka oraz brak możliwości zaspokojenia jego potrzeb przez rodziców. Teoretycznie tak, ale chodzi raczej o ustne wystąpienie Klienta. Aby uzyskać alimenty na dziecko, adwokat radzi solidnie przygotować pozew z załącznikami. Chodzi o dowody z dokumentów, rachunki itp. Składanie dokumentów na samej rozprawie, do rąk sądu i strony przeciwnej nie jest dobre. Na rozprawie raczej przesłuchuje się strony i świadków. Sąd i strona przeciwna nie będą mieli wówczas czasu, aby zapoznawać się z licznymi dokumentami. Taka sytuacja może spowodować konieczność wyznaczenia kolejnego terminu rozprawy. Wszystko się przeciąga. Na kolejny termin rozprawy czeka się różnie. W Gdańsku jest to zazwyczaj trzy albo cztery miesiące. Pomoc adwokata eliminuje takie sytuacji i pozwala na uzyskanie alimentów na dziecko tak szybko, jak to możliwe.
Zakres i wysokość alimentów
Wysokość alimentów od dziadków zasadniczo jest ustalana tak samo, jak od rodziców. Trzeba jednak pamiętać, że to rodzice są w pierwszej kolejności zobowiązani do zapewnienia dzieciom dostatku. W praktyce oznacza to, że sąd nie traktuje tych obowiązków rodziców i dziadków zamiennie jak jeden do jednego. Trzeba też pamiętać, że zazwyczaj dziadkowie, ze względu na swój wiek i stan zdrowia mają mniejsze możliwości alimentowania wnuków. Jest to tylko pewne założenie, ponieważ z doświadczenia wiemy, że bywają dziadkowie majętni. Tak czy inaczej, kwota alimentów na wnuka co do zasady jest ustalana na podstawie dwóch podstawowych czynników:
Potrzeb dziecka. Alimenty powinny pokrywać koszty związane z utrzymaniem, wychowaniem i edukacją dziecka. Mogą obejmować wydatki na jedzenie, ubrania, edukację, leczenie oraz inne bieżące potrzeby życiowe.
Możliwości finansowych dziadków. Sąd bierze pod uwagę także sytuację materialną dziadków, oceniając ich zdolność do wypłacania alimentów. Zachowane musi być również prawo dziadków do godnego życia i pokrycia własnych, uzasadnionych potrzeb. W tym miejscu trzeba dodać, że zazwyczaj pozywa się dziadków jednego z rodziców, np. dziadków ojca. Ustalając wysokość alimentów od nich, sąd będzie też sytuację dziadków matki. Będzie ustalał czy i w jakiej wysokości wspierają materialnie wnuka.
Wnioski i Praktyczne Rady
Dochowanie alimentów od dziadków to specjalna procedura, która w praktyce jest stosunkowo rzadko wykorzystywana. Wynika to z kolejności obowiązku alimentacyjnego, który przede wszystkim ciąży na rodzicach. Jednakże, w sytuacjach nadzwyczajnych, kiedy rodzice nie są w stanie zapewnić dziecku wsparcia finansowego, dziadkowie mogą zostać zobowiązani do świadczenia alimentów. Jako adwokat od spraw rodzinnych powiem, że zbyt rzadko rodzice sięgają po takie procedury. Niedostatek pozostawia w dziecku doświadczenie na całe życia. Trzeba działać.
Warto pamiętać, że każda sprawa jest indywidualna. Proces dochodzenia alimentów może być skomplikowany. Dlatego też w pierwszej kolejności warto zwrócić się do kancelarii prawa rodzinnego – takiej jak moja – co pozwoli zwiększyć szansę na powodzenie sprawy. Warto też pamiętać, że koszty sprawy alimentacyjnej, w tym koszty adwokata ponosi strona przegrywająca.
Więcej informacji znadziesz tutaj: https://adwokat-chojaczyk.pl/sprawy-rodzinne/alimenty
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, zapraszam na konsultację.